Mụn bọc là gì? Nguyên nhân và phương pháp điều trị

Mụn bọc thường là những nốt mụn lớn (đường kính trên 5 mm), những nốt sưng đỏ, đau, hình thành sau khi lỗ chân lông trên da bị vỡ và đào thải chất bên trong sâu vào da. Chúng là những tổn thương dạng sợi không chứa mủ và là một phần của loại mụn trứng cá viêm nặng thường được gọi đơn giản là "mụn bọc".

Không bao giờ được nặn mụn bọc. Vì tính chất của mục bọc rất cứng. Nếu bạn cố gắng nặn mụn thì có thể làm tổn thương da, dẫn đến viêm và sẹo nhiều hơn.

Các nốt mụn lớn (có bề ngang trên 5mm), bị viêm, sưng đỏ, đau, hình thành sâu trong da. Chúng xảy ra thường xuyên nhất ở lưng, ngực, sau cổ và mặt.

Mụn bọc được coi là 1 dạng của mụn viêm nang, thường được gọi đơn giản là "mụn nang", đi kèm với cả nốt sần và u nang. Cả hai mụn này có thể trông giống nhau trên bề mặt da nên nhiều người có thể nhầm lẫn, nhưng chúng có những tính chất riêng biệt

Mụn bọc là những tổn thương dạng sợi, dày đặc, không chứa mủ. Chúng phổ biến hơn nhiều so với mụn nang.

Mụn nang là những tổn thương mềm hơn có chứa mủ. Chúng ít phổ biến hơn so với mụn bọc.

Nếu không được điều trị, mụn bọc sẽ trở nên cứng và có thể tồn tại trên da trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng và có khả năng để lại sẹo vĩnh viễn.

Mụn bọc phát triển theo bốn bước:

Bước 1 – Bít tắc lỗ chân lông: Tất cả các tổn thương do mụn trứng cá bắt đầu từ các nang lông siêu nhỏ (lỗ chân lông) trên da. Gắn liền với các lỗ chân lông này là các tuyến được gọi là tuyến bã nhờn, sản xuất bã nhờn (dầu da). Thông thường, bã nhờn được tự do thoát ra khỏi lỗ chân lông và lên bề mặt da. Mụn bắt đầu phát triển khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi các tế bào da, và sự tắc nghẽn này dẫn đến bã nhờn tích tụ bên trong lỗ chân lông.

Bước 2 - Hình thành mụn: Khi bã nhờn bắt đầu tích tụ bên trong lỗ chân lông, lỗ chân lông sẽ lộ rõ. Lỗ chân lông chứa đầy bã nhờn có thể nhìn thấy được thường được gọi là mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen.

Bước 3 - Thành lỗ chân lông bị phá hủy: Nhân mụn chứa nhiều bã nhờn tích tụ, là môi trường lý tưởng cho một chủng vi khuẩn trên da có tên là Cutibacterium acnes (C. acnes). Vi khuẩn này ăn chất nhờn bên trong lỗ chân lông và bắt đầu sinh sản nhanh chóng. C. acnes sống trên da của mọi người và một lượng nhỏ dự kiến ​​sẽ nằm trong lỗ chân lông trên da, nhưng khi số lượng bên trong lỗ chân lông tăng lên, cơ thể xem nó như một bệnh nhiễm trùng và phản ứng bằng cách gửi các tế bào viêm gọi là bạch cầu trung tính. Bạch cầu trung tính giải phóng các enzym tấn công C. acnes để làm sạch chúng khỏi lỗ chân lông bị tắc. Điều này làm suy yếu các bức tường của lỗ chân lông và có thể khiến các bức tường vỡ ra, giải phóng các chất bên trong (bã nhờn, bạch cầu trung tính, vi khuẩn và tế bào da chết) vào vùng da xung quanh.

Bước 4 - Hình thành nốtmụn: Mụn được hình thành khi thành lỗ chân lông bị phá hủy hoàn toàn. Việc phá hủy hoàn toàn thành lỗ chân lông dẫn đến việc giải phóng các chất trong lỗ chân lông vào các vùng sâu của da. Do mức độ nghiêm trọng của vết vỡ, cơ thể phản ứng với một lượng lớn tình trạng viêm nhiễm, từ đó hình thành một nốt lớn.

Nếu không được điều trị đầy đủ, một nốt có thể mất vài tuần hoặc thậm chí vài tháng để giải quyết và thường để lại sẹo teo (lõm vào) hoặc phì đại (nhô lên). Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy 70% nốt mụn không được điều trị trên lưng tiến triển thành sẹo teo trên khóa học trong một tháng.

Nguyên nhân nào gây ra mụn bọc?

Nội tiết tố: Nội tiết tố được tìm thấy ở cả nam và nữ. Nhiều nghiên cứu cho thấy người có mụn nội tiết tố thường có nồng độ hormone tăng cao. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng nội tiết tố androgen làm tăng sản xuất bã nhờn. Điều này có thể dẫn đến nhiều mụn nói chung và các tổn thương mụn có khả năng nghiêm trọng hơn.

Di truyền: Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng một người có nhiều khả năng bị mụn trứng cá dạng nốt nếu cha mẹ hoặc những người thân của họ cũng bị bệnh này. Một hoặc nhiều gen có thể liên quan đến sự phát triển của các tổn thương mụn trứng cá nghiêm trọng.

Tuổi tác: Mọi người có nhiều khả năng phát triển mụn hơn trong độ tuổi thanh thiếu niên hoặc đầu những năm 20 tuổi, và người ta cho rằng mụn trứng cá thường xuất hiện nhiều hơn ở những độ tuổi này do sự thay đổi nội tiết tố xảy ra trong thời gian này.

Giới tính: Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, nói chung, nam giới có nhiều khả năng bị mụn bọc hơn. Phụ nữ sẽ ít mụn hơn ở độ tuổi dậy thì nhưng vẫn sẽ nổi mụn trong thời kì kinh nguyệt, mang thai hoặc bước qua tuổi 30.

Vị trí: Mụn trứng cá thường phổ biến hơn ở những người sống ở các vùng nhiệt đới trên thế giới

Các phương pháp điều trị mụn bọc

Bạn đừng bao giờ cố gắng nặn nốt mụn vì chúng là những tổn thương dạng sợi không chứa mủ. Cho dù bạn có bóp mạnh đến đâu thì cũng không có gì bị đẩy ra ngoài. Việc cố gắng bật một cái sẽ gây ra nhiều tác hại hơn cho da bằng cách làm tổn thương thêm, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, có khả năng làm nặng thêm nốt và tăng nguy cơ để lại sẹo.

Thay vào đó, bạn hãy điều trị mụn bọc bằng một trong những liệu pháp sau:

Tiêm Cortisone

Việc tiêm steroid trực tiếp vào nốt mụn gần như ngay lập tức làm giảm sưng viêm và giúp vết thương mau lành, ngăn ngừa sẹo. Những mũi chích ngừa này có hiệu quả trong việc làm sạch một nốt hoặc một vài nốt, nhưng không phải là lựa chọn điều trị khả thi cho những người có nhiều nốt và lan rộng.

Benzoyl peroxide

Để ngăn ngừa các nốt trong tương lai, việc điều trị da nhẹ nhàng và bôi benzoyl peroxide đúng cách có thể ngăn chặn sự phát triển của bất kỳ loại tổn thương mụn nào, bao gồm cả nốt sần

Isotretinoin

Isotretinoin là một loại thuốc uống được chấp thuận để điều trị mụn trứng cá nặng. Nó mạnh mẽ và hiệu quả, nhưng lại đi kèm với nhiều tác dụng phụ, một số trường hợp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng lâu dài. Chỉ khi bạn bị mụn viêm nặngnhiều, nghiêm trọng, lan rộng và để lại sẹo sâu thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ để sử dụng.

Trong những trường hợp đặc biệt nghiêm trọng, isotretinoin đôi khi được kê đơn cùng với corticosteroid để uống. Các bác sĩ thường kê đơn corticosteroid trong 2 - 4 tuần điều trị đầu tiên vì chúng có tác dụng nhanh hơn nhiều so với isotretinoin và có thể giảm nhanh tình trạng viêm, đỏ và đau. Một vài tuần sau khi điều trị, bệnh nhân thường bắt đầu dùng isotretinoin với liều lượng 0,5 - 1 miligam / kg / ngày trong vòng 4-6 tháng. Để hấp thu đúng cách, isotretinoin phải được dùng trong bữa ăn giàu chất béo (≥ 20g chất béo).

Thuốc uống kháng sinh

Thuốc kháng sinh, bao gồm tetracycline, minocycline và doxycycline, là những lựa chọn thay thế cho isotretinoin có thể làm giảm tạm thời các nốt mụn ở một số người. Thuốc kháng sinh đường uống có thể được dùng đến ba tháng. Sau khi ngừng điều trị, các nốt có khả năng sẽ quay trở lại. Thuốc kháng sinh uống cũng có thể gây ra các tác dụng phụ, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

Điều trị nội tiết

Phương pháp điều trị nội tiết tố, bao gồm thuốc tránh thai và spironolactone, là những phương pháp điều trị mà phụ nữ có thể áp dụng để làm sạch mụn. Những phương pháp điều trị này hoạt động bằng cách ngăn chặn nội tiết tố androgen (nội tiết tố nam có ở cả nam và nữ) hoạt động bình thường trong cơ thể. Nội tiết tố androgen là một yếu tố góp phần lớn vào sự phát triển của mụn trứng cá, vì vậy các phương pháp điều trị nội tiết tố này có thể giúp làm sạch mụn. Tuy nhiên phương pháp điều trị này không nên áp dụng cho nam giới vì có thể gây ra các triệu chứng nữ tính hóa, bao gồm cả sự phát triển của vú và rối loạn chức năng tình dục.